Monday, March 21, 2011

Hero 2002- Yimou Zhang- πολλαπλή αφήγηση


Υπόθεση: Ο Ήρωας είναι μια κινέζικη ταινία η οποία διαθέτει υπόθεση και σύμβολα που έρχονται από τον Ασιατικό πολιτισμό. Για το λόγο αυτό είναι ίσως πιο δύσκολο να αναλυθεί και να γίνει κατανοητή από ένα δυτικό θεατή.
Η υπόθεση της προέρχεται από ένα παραδοσιακό τύπο κινέζικων ιστοριών που ονομάζονται wu xia pian (=ιστορίες ιπποτικού θάρρους). Στις ιστορίες αυτές ένα μοναχικός ήρωας πολεμιστής χαμηλής καταγωγής, φτωχός ύστερα από χρόνια εκπαίδευσης στις πολεμικές τέχνης προσπαθεί να εκπληρώσει το στόχο της αποστολής του. Ο στόχος αυτός πάντοτε συνδέεται με ένα κώδικα τιμής σύμφωνα με τον οποίο ο ήρωας επιχειρεί να αποδώσει δικαιοσύνη, να προστατεύσει τους αδύναμούς ή ακόμα να εκδικηθεί για φόνους και παραπτώματα του παρελθόντος. Ο ήρωας αυτός έχει ειδικές ικανότητες στις πολεμικές τέχνες, είναι υπεράνθρωπα γρήγορος και ελαφρύς, γνωρίζει ξιφασκία και ίσως καλλιγραφία.
Η υπόθεση του ήρωα στηρίζεται λοιπόν σε τέτοιου είδους παραδοσιακών μύθων. Ταυτόχρονα όμως διαθέτει και μια μεγάλη ερωτική ιστορία. Η ρομαντική αυτή ιστορία δεν λειτουργεί σαν ένα ακόμα στολίδι της αφήγησης αλλά αποτελεί ένα σημαντικό στοιχείο της χωρίς το οποίο η εξέλιξη της ιστορίας δεν θα ήταν δυνατή. κατά συνέπεια ο ήρωας πλέκει την ερωτική ιστορία με το wu xia pian.
Η δομή και η αφήγηση και η αισθητική: Η ταινία ξεκινά από μια σειρά σκηνών όπου κυριαρχεί το χρώμα γκρι. Οι σκηνές αυτές αναφέρονται στο παρόν κατά το οποίο ο Ανώνυμος πολεμιστής καλείται να επισκεφτεί τον αυτοκράτορα και να του διηγηθεί πως σκότωσε τους εχθρούς του. Το πρώτο αυτό κομμάτι περιλαμβάνει την μάχη με τον Άνεμο. Το γκρι χρώμα συμβολίζει την ουδετερότητα στην αφήγηση. Σε αυτές τις σκηνές ακόμα και εάν διηγείται ο Βασιλιάς ή ο Ανώνυμος η αφήγηση είναι εξωτερική, διαπιστευμένη και κατά συνέπεια ουδέτερη. Η μάχη του Ανώνυμου με τον Άνεμο έχει πραγματοποιηθεί με τον τρόπο που παρουσιάζεται καθώς υπήρχαν οι στρατιώτες του αυτοκράτορα ως μάρτυρες και πιθανότητα του τη διηγήθηκαν.
Με γκρι διαποτίζεται και το τέλος του έργου όταν η αφήγηση ξανά γίνεται ουδέτερη και γυρνά ξανά στο παρόν.
Οι κόκκινες σκηνές είναι η πρώτη ιστορία που αφηγείται ο Ανώνυμος στον Αυτοκράτορα για το πως νίκησε τους τρομερούς πολεμιστές. Ο αφηγητής είναι ο Ανώνυμος και μέσα από την αφήγησή του αυτή πιθανότητα προδίδει ορισμένα δικά του χαρακτηριστικά, κίνητρα και ιδέες. Σύμφωνα με την κόκκινη εκδοχή οι πολεμιστές νικήθηκαν από τα συναισθήματά τους, όντας έρμαιοι του πάθους και της ζήλια τους. Οι πράξεις του ορίζονται από τα πιο βασικά τους ένστικτα την σεξουαλικότητά τους, τη ζήλια τους και την δίψα τους για εκδίκηση. Με τον ίδιο τρόπο ο Ανώνυμος στο τέλος αποκαλύπτεται ότι ωθείται στην δολοφονία του αυτοκράτορα από προσωπικό μίσος και από την επιθυμία του για εκδίκηση. Δεν θέλει να υπηρετήσει το κοινό καλό.
Οι μπλέ σκηνές είναι η ιστορία που λέει ο Αυτοκράτορας. Εδώ συνεπώς ο αυτοκράτορας είναι ο αφηγητής οποίος φαντάζεται την ιστορία των θανάτων των πολεμιστών. Το μπλέ είναι το χρώμα της φαντασίας για την κινέζικη παράδοση. Επειδή ο ίδιος κόντεψε να πεθάνει στα χέρια των πολεμιστών αυτών τους φαντάζεται σαν ισχυρούς πολεμιστές και άξιους άνδρες. Η ιστορία του αυτοκράτορα παρουσιάζει μια εξιδανικευμένη και ρομαντική όψη των πολεμιστών. Η αγάπη και η αρμονία ανάμεσα τους κυριαρχεί και θυσιάζονται ώστε να δώσουν την ευκαιρία στον Ανώνυμο να σκοτώσει τον αυτοκράτορα. Χαρακτηριστικό επίσης είναι ότι στην ιστορία αυτή όλοι οι εχθροί του καταλήγουν νεκροί.
Η άσπρη ιστορία είναι ίσως αυτή που είναι πιο κοντά στην αλήθεια. Σύμφωνα με αυτή οι πολεμιστές προσποιούνται τον θάνατό τους για να βοηθήσουν τον Ανώνυμο. Επίσης αν και η αγάπη δεν έχει σβήσει τελείως ανάμεσα στο Σίφουνα και τη Χιονοστιβάδα οι εραστές βρίσκονται σε διάσταση γιατί διαφωνούν για το θάνατο του αυτοκράτορα. Το άσπρο έχει επιλεχθεί ίσως γιατί στην περίπτωση αυτή δίνεται μια ιστορία άσπιλη από τις προθέσεις, και τις φαντασιώσεις του ομιλητή. Κλείνει επίσης με το θάνατο των πρωταγωνιστών και το άσπρο είναι το πένθιμο χρώμα της Κίνας.
Η πράσινη ιστορία είναι η το παρελθόν του Σίφουνα και της Χιονοστιβάδας. Την ιστορία αυτή τη διηγείται ο Σίφουνας. Έχει πράσινο χρώμα γιατί αναφέρεται στη νιότη τους, στην αρχή του έρωτά τους αλλά και στην ελπίδα του Σίφουνα να εγκαταλείψει το ξίφος και να ζήσει σαν ζευγάρι με τη Χιονοστιβάδα.
Η ταινία κλείνει επιστρέφοντας στο γκρι και το παρόν. Στο σημείο αυτό διχοτομείται περιγράφοντας τι συμβαίνει σε 2 διαφορετικά μέρη σχεδόν ταυτόχρονα.
Το νόημα: Ποιός είναι τελικά ο ήρωας στον οποίο αναφέρεται ο τίτλος της ταινίας; Είναι η προσπάθεια του Ανώνυμου να σκοτώσει τον αυτοκράτορα μια ηρωική πράξη; όχι γιατί στην προσπάθεια αυτή δεν παρακινείται από το γενικό καλό αλλά από την προσωπική του επιθυμία για εκδίκηση. Ο πραγματικός ήρωας είναι ο Σίφουνας ο οποίος καταλαβαίνει ότι ο πραγματικός ήρωας πρέπει να μπορεί να εγκαταλείψει το σπαθί του (τη βία), το σπαθί στην καρδιά του ( το μίσος) και να ζήσει προάγοντας την ειρήνη. Η συνειδητοποίηση αυτή τον ωθεί να αφήσει στην άκρη το μίσος του και να μην σκοτώσει τον αυτοκράτορα και να θυσιάσει τη σχέση του και την αγάπη για την ειρήνη. Είναι ένας ήρωας γιατί θυσιάζει τα ατομικά του ενδιαφέροντα για το κοινό καλό. Είναι ένας ήρωας γιατί θυσιάζει την ζωή του για να αποδείξει την αγάπη του. Λειτουργεί συνεπώς σαν ήρωας και στο ιπποτικό αλλά και στο ρομαντικό κομμάτι της ιστορίας.
Το πολιτικό μήνυμα: Η ταινία αυτή προκάλεσε και αντιδράσεις στους δυτικούς θεατές. θεώρησαν ότι είναι μια ταινία ιδιαίτερα προπαγανδιστική υπέρ της κυβερνήσεως της Κίνας. Σύμφωνα με αυτή την άποψη το πολιτικό της μήνυμα υποστηρίζει ότι το άτομο πρέπει να υποταχθεί σε μια τυραννική και βάναυση κυβέρνηση εάν αυτή μπορεί να του εξασφαλίσει τάξη και ασφάλεια.
Σημείωση: Οι κινέζοι θεατές θεώρησαν τι η δομή και η αφήγηση της ταινίας καθώς και το μήνυμα της ήταν υπερβολικά απλοϊκά και παιδιάστικα.

No comments: